Reimerswaal, Stucwerkblokken

Reimerswaalbuurt, Amsterdam, 2016-2021

De Reimerswaalbuurt is een buurt aan de rand van Amsterdam in Osdorp, grenzend aan de Ookmeerweg.
De woningen in deze buurt waaraan wij voor eigenaar Ymere gewerkt hebben bestonden uit twee bouwstromen;
De Metselwerk- en de Stucwerkblokken.
In 2015 begon Ymere met haar ‘Co-maker’ Dura Vermeer aan de voorbereiding van de renovatie van de Stucwerkblokken. Zij waren toen al een aantal jaren bezig met het voorbereiden van de renovatie van de Metselwerkblokken. Dat proces verliep zeer moeizaam. De bewoners was jaren daarvoor toegezegd dat de hele Reimerswaalbuurt zou worden gesloopt en dat er nieuwbouw voor in de plaats zou komen. De bewoners zouden mogen terugkeren. Ook de gemeente had sloop-nieuwbouw voor het gebied in gedachten waarbij de open bouwblokken vervangen zouden worden door gesloten bouwblokken.
Wat ons betreft is het een slecht uitgangspunt om het plan van Van Eesteren (1956-19620, waarvan deze blokken deel uitmaakten, zo op de schop te gooien.
De crisis van 2008, de herwaardering van het kerndoel van sociale woningbouw voor woningcoöperaties en de invoering van de verhuurdersheffing zorgden er voor dat er op korte termijn voor sloop-nieuwbouw niet voldoende budget was. Omdat er sprake was van achterstallig onderhoud en verouderde woonomstandigheden (zoals gaskachels en geisers) was een serieuze ingreep toch noodzakelijk.

In 2015 werden wij door Ymere gevraagd mee te werken aan het opnemen van de bouw- en woon-technische staat van de Stucwerk blokken en om te kijken naar mogelijke ingrepen om het treurige en verloederde uiterlijk van deze blokken te verbeteren.

Stucwerkblokken 2015-2021, 270 woningen

De stucwerkblokken bestaan net als de metselwerkblokken uit vijf lagen, negen woningen per portiek. Het betreft twee blokken met vijf portieken en vijf blokken met ieder vier portieken. Totaal 270 woningen. Daarnaast zijn er twee groepen van zeven garages van buiten gerenoveerd waarbij één garage is omgebouwd tot een warmte-overdracht-station tbv de stadswarmte.

In 2015 en 2016 werden wij door Ymere betrokken bij het opnemen van deze woonblokken.
De blokken zijn in 1963, in de wederopbouw periode, opgetrokken in het toen populaire ‘Airey’ bouwblokken systeem. Betonnen vloeren (niet in het Airey systeem) en betonnen balken en kolommen in de gevels vormden het geraamte. In de jaren ’80 werden de blokken voorzien van gevelisolatie. Vandaar de naam ‘Stucwerkblokken’.
De entrees van de portieken waren oorspronkelijk vorm gegeven door een vrij dunne betonnen ‘poort’. Bij de verbouwing in de jaren 80 van de vorige eeuw werden de staanders van de poort veranderd in metselwerk. En ook hier werden herkenbare kleuren aangebracht; ieder blok een eigen kleur. Net als bij de Metselwerkblokken heeft de poging tot het individualiseren van de verschillende blokken in de jaren ‘80 van de vorige eeuw een rommelige en oneigenlijk effect gehad op de architectuur.

ingrepen
De funderingen en constructie van de Stucwerkblokken is nog altijd in goede staat. Voor deze blokken werd niet gekozen voor het gehorige Airey vloersysteem. Hoewel de buitengevelisolatie het karakter van het Airey systeem voor een groot deel aan het oog onttrekt zagen wij nog genoeg aanleiding om de blokken zo veel als mogelijk in hun oude, zij het eenvoudige, luister te herstellen.

Tijdens het proces is de eis toegevoegd om de woningen ‘van het gas af te halen’. In de woningen moesten toe- en afvoerleidingen voor de stadsverwarming en een installatiekast tbv de afleversets worden aangebracht.
De terugkerende bewoners kregen ook hier de keus voor een badkamer samengevoegd met het toilet of voor een badkamer en apart toegankelijk toilet.
Badkamers, toiletten en keukens zijn geheel vernieuwd en de mechanische ventilatie werd aanzienlijk verbeterd.
De aluminium kozijnen  waarmee in de jaren ‘80 de balkons waren dichtgezet zijn volledig vervangen door geïsoleerde erkers met houten kozijnen, HR++ isolerend dubbel glas en een frans balkon.
Het gebouw vreemde schoorsteen-element aan de voorgevels van de blokken werd gesloopt.

De entrees zijn zo goed als mogelijk hersteld naar het oorspronkelijke ontwerp. Hiertoe is het oneigenlijke metselwerk vervangen door gestukadoorde en licht grijs geschilderde elementen. De entreehal is aan de kant van de bergingentoegang voorzien van een extra raam tbv meer sociaal toezicht. De entreedaken zijn voorzien van grasdaken.

De verlichting is vernieuwd en verbeterd. Postkasten zijn vervangen, huisbellen en videofoon aangebracht.
De gevelisolatie is hersteld en waar nodig vervangen. T.g.v. de toepassing van verkeerde verfsystemen had zich op een aantal plekken vocht achter de verflagen opgehoopt.
Het volledige schilderwerk is vernieuwd. Alle kleuren en onderlinge verschillen tussen de blokken qua kleur zijn vernieuwd door één kleurpallet voor alle blokken. Wit- en grijs tinten benadrukken nu de eenheid van de stucwerkblokken en geven ze een heldere frisse uitstraling.